Panik Atak ve Panik Bozukluk

Hiç ruh halinizde aşırı endişe ve korku ani bir dalgalanma yaşadınız mı? Bu yazı, semptomlar, tedavi ve kendi kendine yardım ipuçlarını kapsamaktadır.

Panik Atak Nedir?

Panik atak, beklenmedik güçsüzleştiren yoğun bir korku halidir. Kalbiniz hızla atar, nefes alamıyor ve ölüyor ya da deliriyormuş gibi hissedebilirsiniz. Panik atak genellikle uyarı vermeden ve bazen net bir tetikleyici olmadan aniden ortaya çıkar. Hatta rahat bir durumdayken veya uyurken bile ortaya çıkabilir.
Panik atak bir kerelik bir olay olabilir, ancak birçok insan tekrar tekrar atak geçirir. Tekrarlayan panik ataklar genellikle bir köprüyü geçmek veya toplum içinde konuşma gibi belirli bir durum tarafından tetiklenir – özellikle de bu durum daha önce panik ataklara neden olmuşsa. Genellikle panik yaratan durum, kendinizi tehlikede hissettiğiniz kaçamayacağınız ve vücudun savaş ya da kaç tepkisini tetiklediğiniz durumdur.
Bir veya daha fazla panik atak yaşayabilirsiniz, fakat ataklar haricindeki hayatınız neredeyse mükemmel derecede mutlu ve sağlıklı olabilir. Veya panik ataklarınız panik bozukluğu, sosyal fobi veya depresyon gibi başka bir bozukluğun parçası olarak ortaya çıkabilir. Nedeni ne olursa olsun, panik atak tedavi edilebilir. Panik belirtilerini azaltmak veya ortadan kaldırmak, güveninizi yeniden kazanmak ve hayatınızın kontrolünü geri almak için kullanabileceğiniz stratejiler vardır.

Panik Atak Belirti ve Bulguları

Panik atak belirtileri ve semptomları aniden gelişir ve genellikle 10 dakika içinde zirveye ulaşır. Nadiren bir saatten fazla sürerler ve çoğu 20 ila 30 dakika içinde sona erer. Panik ataklar her yerde ve her zaman olabilir. Bir mağazada alışveriş yaparken, sokakta yürürken, arabanızda veya hatta evde kanepede otururken olabilir.
Panik atak belirtileri şunları içerir:
• Nefes darlığı veya çok hızlı nefes alıp verme
• Kalp çarpıntısı
• Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı
• Titreme
• Boğulma hissi
• Gerçek dışı veya çevrenizden kopuk hissetmek
•Terlemek
• Mide bulantısı veya mide rahatsızlığı
• Baş dönmesi, sersemle veya bayılma
• Uyuşma veya karıncalanma hissi
• Sıcak veya soğuk basmaları
• Ölme, kontrolü kaybetme ya da delirme korkusu

Kalp krizi mi yoksa panik atak mı?
Panik atak semptomlarının çoğu fizikseldir ve çoğu zaman bu semptomlar o kadar şiddetlidir ki kalp krizi geçirdiğinizi düşünebilirsiniz. Aslında, panik atak geçiren birçok insan, yaşamı tehdit eden tıbbi bir sorun olduğuna inandıkları şey için tedavi görmek amacıyla doktora veya acil servise tekrar tekrar geziler yapar. Göğüs ağrısı, yüksek kalp atış hızı veya nefes alma zorluğu gibi semptomların olası tıbbi nedenlerini göz ardı etmemek önemli olmakla birlikte, genellikle potansiyel bir neden olarak göz ardı edilen paniktir.

Panik Bozukluğunun Belirtileri ve Semptomları

Panik bozukluk, tekrarlanan panik ataklarla karakterizedir, daha fazla atak geçirme konusunda büyük davranış değişiklikleri veya sürekli kaygı ile birleştirilir.
Aşağıdaki durumlarda panik bozukluğunuz olabilir:
• Belirli bir duruma bağlı olmayan sık ve beklenmedik panik ataklar
• Başka bir panik atak geçirme konusunda endişelenme
• Daha önce panik yaptığınız yerlerden kaçınmak gibi panik atak nedeniyle farklı davranma
Tek bir panik atak sadece birkaç dakika sürebilirken, deneyimin etkileri kalıcı bir iz bırakabilir. Panik bozukluğunuz varsa, tekrarlayan panik ataklar duygusal bir zarar verir. Saldırılar sırasında hissettiğiniz yoğun korku ve dehşet anıları, özgüveninizi olumsuz etkileyebilir ve günlük yaşamınızda ciddi aksamalara neden olabilir. Sonunda, bu aşağıdaki panik bozukluğu semptomlarına yol açar:
Beklenti anksiyetesi – Rahatlayamama , endişeli ve gergin hissedersiniz. Bu endişe gelecekteki panik atak geçirme korkusundan kaynaklanır. Bu “korkunun korkusu” çoğu zaman aşırı derecede engelleyici olabilir.
Fobik kaçınma – Belirli durumlardan veya ortamlardan kaçınmaya başlarsınız. Bu kaçınma, kaçındığınız durumun daha önce panik atak yapmasına neden olduğu inancına dayanabilir. Veya panik atak geçirdiğinizde kaçmanın zor olacağı veya yardımın kullanılamayacağı yerlerden kaçınabilirsiniz. Aşırı olduğu düşünülürse, fobik kaçınma agorafobi haline gelir.
Agorafobili ve panik bozukluk- Agorafobinin geleneksel olarak halka açık yerler ve açık alanlar korkusu içerdiği düşünülür. Bununla birlikte, agorafobinin panik atak ve panik bozukluğunun bir komplikasyonu olarak geliştiğine inanılmaktadır. Herhangi bir noktada gelişebilmesine rağmen, agorafobi genellikle ilk tekrarlayan panik ataklarınızdan belli bir zaman sonra ortaya çıkar.
Eğer agorafobikseniz, kaçmanın zor veya utanç verici olacağı bir durumda panik atak geçirmekten korkuyorsunuzdur. Ayrıca, yardım alamayacağınız bir yerde panik atak geçirmekten korkabilirsiniz. Bu korkular nedeniyle gittikçe daha fazla durumdan kaçınmaya başlıyor olabilirsiniz.
Örneğin, bunlar gibi ortam ve durumlardan kaçınmaya başlayabilirsiniz:
• Alışveriş merkezleri veya spor alanları gibi kalabalık yerler.
• Arabalar, uçaklar, metrolar ve diğer seyahat şekilleri.
• Sosyal toplantılar, restoranlar veya panik atak geçirmenin utanç verici olacağı diğer durumlar.
• Panik tetiklemesine sebep olabilecek fiziksel egzersiz.
• Alkol, kafein, şeker veya spesifik ilaçlar gibi paniğe neden olabilecek bazı yiyecek veya içecekler.
• Kendinizi güvende hissettiren biri olmadan herhangi bir yere gitmemek. Daha ağır vakalarda için, sadece kendinizi evinizde güvende hissedebilirsiniz.

Panik Atak ve Panik Bozukluğunun Nedenleri

Panik atakların ve panik bozukluğun kesin nedenleri net olmasa da, aile öyküsünde panik atak geçirme eğilimi görülmektedir . Ayrıca, üniversiteden mezun olmak ve işyerine girmek, evlenmek veya bebek sahibi olmak gibi önemli yaşam geçişleri ile bir bağlantı olduğu görülmektedir. Sevilen birinin ölümü, boşanma veya iş kaybı gibi şiddetli stres de panik atakları tetikleyebilir.
Panik ataklara tıbbi durumlar ve diğer fiziksel nedenler de neden olabilir. Panik belirtileriden şüphe ediyosanız, aşağıdaki olasılıkları ekarte etmek için bir doktora görünmeniz önemlidir:
1. Mitral kapak prolapsusu,
2. Hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid bezi)
3. Hipoglisemi (düşük kan şekeri)
4. Uyarıcı kullanımı (amfetamin, kokain, kafein)
5. İlacın kesilmesi

Panik Atak İçin Kendi Kendine Yardım İpuçları

Panik ataklarınız hakkında ne kadar güçsüz veya kontrolden çıkmış olursanız olun, kendinize yardımcı olmak için yapabileceğiniz çok şey olduğunu bilmek önemlidir. Aşağıdaki kendi kendine yardım teknikleri, paniğin üstesinden gelmenize yardımcı olmak için büyük bir fark yaratabilir:
Panik ve kaygı hakkında bilgi edinin. Sadece panik hakkında daha fazla şey bilmek, üzüntünüzü hafifletmek için uzun bir yol kat edebilir. Kaygı, panik bozukluk ve panik atak sırasında yaşanan savaş ya da kaç tepkisini okuyun. Panik yaparken sahip olduğunuz duyumların ve hislerin normal olduğunu ve delirmeyeceğinizi öğreneceksiniz.
Sigara, alkol ve kafeinden kaçının. Bunların hepsi duyarlı olan insanlarda panik ataklara neden olabilir. Sigara alışkanlığınızdan vazgeçebilmek için yardıma ihtiyacınız olabilir. Ayrıca, diyet hapları ve uyarıcılar içeren ilaçlara dikkat etmek gerekir.
Nefesinizi nasıl kontrol edebileceğinizi öğrenin. Hiperventilasyon panik atak sırasında ortaya çıkan birçok hissi (baş dönmesi ve göğüste sıkışma gibi) getirir. Derin nefes alma ise panik belirtilerini hafifletebilir. Nefesinizi kontrol etmeyi öğrenerek, endişeli hissetmeye başladığınızda kendinizi sakinleştirebilirsiniz. Ve nefesinizi nasıl kontrol edeceğinizi biliyorsanız, korktuğunuz hisleri yaratma olasılığınız da azalır.
Gevşeme teknikleri uygulayın. Düzenli olarak uygulandığında, yoga, meditasyon ve ilerleyici kas gevşemesi gibi aktiviteler vücudun gevşeme tepkisini güçlendirir . Ve bu rahatlama uygulamaları sadece rahatlamayı teşvik etmekle kalmaz, aynı zamanda sevinç ve denge duygularını da arttırır.
Aileniz ve arkadaşlarınızla yüz yüze iletişim kurun. İzole hissettiğinizde endişe belirtileri daha da kötüleşebilir, bu nedenle sizi düzenli olarak önemseyen insanlara ulaşın. Dönecek kimseniz olmadığını düşünüyorsanız, yeni insanlarla tanışmanın ve destekleyici arkadaşlıklar kurmanın yollarını keşfedin.
Düzenli egzersiz. Egzersiz doğal bir endişe gidericidir, bu yüzden çoğu gün en az 30 dakika hareket etmeye çalışın (10 dakikalık üç seans da aynı derecede iyidir). Hem kollarınızı hem de bacaklarınızı hareket ettirmeyi gerektiren ritmik hareketler, egzersiz, yürüme, koşma, yüzme veya dans etme özellikle etkili olabilir.
Yeterli uyumaya çalışın. Yetersiz veya kalitesiz uyku kaygıyı daha da kötüleştirebilir, bu nedenle bir gecede yedi ila dokuz saat kaliteli uyumaya çalışın. İyi uyumak sizin için bir sorunsa, iyi bir gece uykusu için ipuçları araştırın.

Panik Atak ve Panik Bozukluğu Tedavisi

Panik atak, panik bozukluğu ve agorafobi ile mücadelede en etkili profesyonel tedavi şekli terapidir. Kısa bir tedavi yöntemi bile yardımcı olabilir.
Bilişsel davranışçı terapi, panik ataklarınızı sürdüren veya tetikleyen düşünme kalıplarına ve davranışlarına odaklanır ve korkularınıza daha gerçekçi bir ışıkla bakmanıza yardımcı olur. Örneğin, sürüş sırasında panik atak geçirirseniz, gerçekten olabilecek en kötü şey nedir? Yolun kenarına çekmeniz gerekse de, aracınızı çarpmanız veya kalp krizi geçirmeniz olası değildir. Gerçekten felaket bir şeyin olmayacağını öğrendikten sonra, panik deneyimi daha az korkunç hale gelir.
Panik bozukluk için maruz kalma tedavisi, paniğin fiziksel hislerini güvenli ve kontrollü bir ortamda deneyimlemenizi sağlar ve size daha sağlıklı baş etme yollarını öğrenme fırsatı verir. Her maruz kalma deneyiminden sonra, bu iç bedensel hislerden daha az korkarsınız ve panik üzerinde daha büyük bir kontrol hissi hissedersiniz.
Agorafobili panik bozukluk için maruz kalma tedavisi, korktuğunuz ve kaçındığınız durumlara maruz kalmayı da içerir. Belirli fobiler için maruz kalma terapisinde olduğu gibi, panik azalmaya başlayana kadar korkulan durumla karşılaşırsınız. Bu deneyim sayesinde, durumun zararlı olmadığını ve duygularınız üzerinde kontrolünüz olduğunu öğrenirsiniz.

Panik Atak ve Panik Bozukluk için ilaç
İlaç, panik bozukluğun bazı semptomlarını geçici olarak kontrol etmek veya azaltmak için kullanılabilir. Ancak, sorunu tedavi etmez veya çözmez. İlaç ciddi vakalarda faydalı olabilir, ancak izlenen tek tedavi olmamalıdır.
İlaç, panik bozukluğunun altında yatan nedenleri ele alan tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi diğer tedavilerle birleştirildiğinde en etkilidir.

Panik Atak Geçiren Birine Nasıl Yardım Edilir?

Panik atak geçiren bir arkadaşınızı veya sevdiğiniz birini görmek korkutucu olabilir. Nefesleri anormal derecede hızlı ve sık olabilir, başları dönebilir, titreyebilir, terleyebilir, mide bulantısı hissedebilir veya kalp krizi geçirdiğini düşünebilirler. Bir duruma panikledikleri tepkinin ne kadar mantıksız olduğunu düşünürseniz düşünün, tehlikenin sevdikleriniz için çok gerçek göründüğünü hatırlamak önemlidir. Sadece sakinleşmelerini söylemek ya da korkularını en aza indirmek işe yaramaz. Ancak sevdiklerinizin panik atak geçirmesine yardımcı olarak, gelecekteki saldırılardan daha az korkmalarına yardımcı olabilirsiniz.
Sakin ve anlayışlı olun ve yargılayıcı olmayın, sevdiklerinizin paniğinin daha hızlı azalmasına yardımcı olacaktır.
Sevdiklerinizi nefes almaya odaklayın. Arkadaşınızın oturması için sessiz bir yer bulun ve birkaç dakika boyunca yavaş, derin nefes almaları için onları yönlendirin.
Fiziksel bir şey yapın. Birlikte kollarınızı kaldırın ve indirin veya ayaklarınızı hareket ettirin. Sevdiğiniz kişinin stresinin bir kısmını azalmasına yardımcı olabilir.
Arkadaşlarına çevrelerindeki beş şeye isim vermelerini söyleyerek ya da paylaşılan bir ilgi hakkında konuşarak kendi düşüncelerinden uzaklaşmalarını sağlayabilirsiniz.
Sevdiklerinizi yardım aramaya teşvik edin. Panik atak sona erdiğinde, sevdiğiniz kişi önünüzde bir atak geçirmekten utanabilir. Onlara güven verin ve endişeleri için yardım aramaya teşvik edin.